برق کاری، استفاده از لوازم برقی بهینه و نصب تجهیزات روشنایی از جمله پارامترهای اساسی در معماری است. اهمیت لوازم برقی ساختمان به حدی است که هرچقدر ساختمان به درستی بنا شده باشد اما فاقد سیم کشی مناسب و نصب تجهیزات روشنایی باشد، نه تنها قابل سکونت نیست بلکه فاقد ارزش است. عدم برقکاری و سیم کشی ساختمانی باعث میشود که ساکنین با دغدغههای بیشماری روبرو شوند. علاوه بر آن تاسیسات برق یک رشته تخصصی بوده و افرادی که دست به اقدامات سیم کشی ساختمان و نصب لوازم برقی ساختمانی میزنند، بایستی به اندازه کافی مجرب و حرفهای باشند. در نتیجه رعایت استانداردهای لازم و ضروری برای نصب لوازم برقی ساختمانی، سیم کشی و تعیین جایگاه تجهیزات روشنایی از جمله نکات حائز اهمیتی است که بایستی به آن توجه شود. در ادامه بیشتر درباره اهمیت لوازم برقی ساختمان، خرید محصولات روشنایی بهینه، نصب دقیق لوازم برقی در اماکن گوناگون و سایر موارد مرتبط با آن میپردازیم؛
کاربرد لوازم برقی ساختمانی
مگر میشود یک سازه را بدون سیم کشی و لوازم برقی ساختمان تصور کرد! امروزه با توسعه فناوری در صنعت روشنایی میل به استفاده از تجهیزات روشنایی و محصولات روشنایی برای نور پردازیهای مختلف بیشتر میشود. در نتیجه برای تامین روشنایی عمومی و روشنایی فرعی محیط، لوازم برقی ساختمان به عنوان اصلیترین پارامترهای معماری محسوب میشود.
اصول اولیه برقکاری و سیم کشی داخل ساختمان
همانطور که میدانید امروزه معماری و نورپردازی رابطه مستقیمی با یکدیگر دارند. به طوریکه میتوان گفت معماری و نورپردازی لازم و ملزوم یکدیگرند. رعایت استانداردهای لوازم برقی بهینه در ساختمان، چگونگی نصب فیوز، پریز، تعیین جایگاه منابع نوری اصلی و فرعی و انتخاب محصولات روشنایی از جمله اصول اولیه برق کاری ساختمان به شمار می رود. گفتنی است که در هر یک از بخشهای یک منزل مسکونی مانند آشپزخانه، حمام، اتاق خواب ها و سایر بخشها، سیم کشی بایستی به نحوی انجام شود که مناسب با محیط باشد. برای نمونه موقعیت نصب پریز برخی از وسایل برقی مانند لباسشویی و یا سیستم تلویزیون بایستی در پایین دیوار قرار گرفته شود. اما اگر چنانچه پریز برق در منار ظرفشویی قرار گرفته شود، به دلیل رطوبت حاصل از شستشو احتمال اتصالی و آتشسوزی افزایش پیدا می کند. بدین ترتیب برقکاران متخصص به خوبی میدانند که سیم کشی و نصب لوازم برقی ساختمانی را چطور و چگونه اعمال کنند.
اهمیت نصب تجهیزات روشنایی در اماکن مسکونی، تجاری، اداری، خدماتی
با توجه به رعایت استانداردهای مرتبط با سیم کشی ساختمانی، محل نصب محصولات روشنایی نیز بایستی به درستی تعیین شود. برای نمونه تامین نور عمومی محیط که از طریق یک منبع نوری پرقدرت مانند پلانهای نوری انجام میشود بایستی در محیط مشخص شده باشد. علاوه بر آن استفاده از نورهای فرعی مانند به کار گرفتن چراغهای هالوژن توکار سقفی و یا سایر لوازم روشنایی سقفی که سبب انتشار نورهای تاکیدی و موضعی میشوند نیز بایستی به درستی در محیط جاسازی شوند. اعمال نورها تزیینی مانند نورهای خطی و یا نورهای مخفی از طریق سیم کشی ساختمان و به کار بردن لوازم برقی مورد نیاز انجام میشود که مستلزم دانش و تخصص کافی در این زمینه است.
فاصله استاندارد سیم کشی پریز و نصب کلیدهای برق در اماکن گوناگون
با توجه به استفاده بهینه از لوازم برقی ساختمانی و انتخاب تجهیزات روشنایی، آنچه که در نقشه های مهندسی بیش از همه حائز اهمیت است، رعایت فاصله استاندارد نصب کلید و پریزها است. برای نمونه فاصله استاندارد پریزها از سطح زمین بایستی بین ۳۰ الی ۴۰ سانتی متر باشد. همچنین فاصله کلیدهای برق از سطح زمین بایستی بین ۱۱۰ الی ۱۲۰ سانتی متر باشد. به طور کلی انشعابات و نوع سیم کشی ساختمان بایستی به گونهای باشد که حتی در صورت خرابی و از کار افتادگی فیوز، برق تمامی ساختمان قطع نشود.
از جمله لوازم برقی ساختمانی و انواع کلید و پریز میتوان به موارد زیر اشاره کرد؛
انواع کابل برق اعم از کابل مفتولی، کابل آلومینیوم، کابل شبکه، کابل آیفون، کابل مخابراتی و…
- پریز و کلید برق دیمر
- پریز و کلید برق سوئیچی
- پریز و کلید برق حرکتی
- پریز و کلید برق قابل تنظیم
- پریز و کلید برق فوتو الکتریک
- پریز و کلید برق حساس به صدا
- پریز و کلید برق حساس به حرکت
- پریز و کلید برق لمسی و فشاری
هر یک از وسایل برق فوق ویژگیها و کاربردهای مختص به خود را دارا میباشند. ناگفته نماند که استفاده از سیستمها کنترل برق هوشمند نه تنها باعث صرفه جویی در برق میشود، بلکه انرژی کمتری را نیز مصرف میکند. علاوه بر آن طول ماندگاری بالا، قیمت مقرون به صرفه در برابر کیفیت و همچنین مدرنیته بودن آن نقش بسیاری در چگونگی نوع نورپردازی اماکن مختلف به همراه دارد.
نکات قابل توجه در روشنایی ساختمان- لوازم برقی ساختمان
همانطور که از قبل به ان اشاره کردیم، برق کشی و استفاده از لوازم برقی بهینه از جمله پارامترهای مهم و ضروری است. علاوه بر آن یک نقشه مهندسی محاسبه شده سبب میشود تا به درستی سیم کشی، نصب تجهیزات روشنایی، چراغهای روشنایی، لامپ های روشنایی و موارد مرتبط با آن انجام شود. برای نصب لوازم برقی ساختمانی مانند پریزها و کلیدهای برق بایستی به یک اصول کلی و استاندارد توجه داشته باشیم که این اصول عبارتند از؛
- کلیدهای برق در تمامی اماکن اعم از مسکونی، اداری، خدماتی، تجاری و غیره بایستی با توجه به رعایت فاصله های استاندارد نصب شوند.
- تعبیه و نصب لولهها و کابلهای برق بایستی در جایگاه صحیح و به گونهای باشد که به بنا آسیب وارد نشود.
- نصب پریزها در بخشهایی از محیط مانند حمام و یا سرویس بهداشتی بایستی به گونهای باشد که با منبع آب فاصله داشته باشند و یا دارای درپوش و حفاظ باشند تا خطر اتصالی و یا برق گرفتگی به وجود نیاید.
- سیم کشی برق مرتبط با برخی از وسایل برقی مانند تلویزیون و یا آنتن بایستی در کابل های مجزا و جداگانه قرار داده شوند.
- پیشنهاد میشود قبل از ترسیم نقشه حتما از محیط و ساختمان بازدید به عمل آید و محل نصب پریزها، کلیدهای برق و لوازم برقی ساختمان به درستی انجام شود.