یکی از اصلیترین پارامترهایی که در زیبایی شناسی نماهای معماری مدرن مورد توجه قرار میگیرد، نورپردازی آن است. امروزه نور از جمله عناصر جدایی ناپذیر در معماری سازهها است، به طوریکه به ندرت ساختمانی را فاقد نورپردازی نمای خارجی میتوانید پیدا کنید. نورپردازی نمای خارجی ساختمانها نه تنها سبب جلوه دهی بیشتر آن میشود، بلکه فضای اطراف سازه را نیز نورانی میکند. در نتیجه علاوه بر جنبه زیبایی شناسی، جنبه کاربردی نیز در بر دارد. امروزه تلفیق نور و معماری سبب شده تا طراحان و معماران بتوانند اختیارات بسیاری را در این حیطه از خود ارائه دهند. بدین ترتیب نمای سازه ها با وجود نورپردازی و بهرهمندی از تجهیزات روشنایی مورد توجه عموم قرار گرفته و باعث زیباسازی فضای شهری نیز میشود. طراحیهای خلاقانه علاوه بر زیباسازی نمای خارجی ساختمانها، در دیزاین دکوراسیون داخلی نیز نقش عمدهای داشته و به مراتب مورد استفاده فراوان قرار میگیرد. به طور کلی بازی با نور و طیف متنوع نوری تاثیرگذاری بسزایی بر حالات روحی و رفتاری افراد میگذارد. در نتیجه نمیتوان وجود تجهیزات روشنایی مدرن را در نمای داخلی و خارجی ساختمانها را نادیده گرفت
پارامترهای موثر در نورپردازی
از جمله موارد اصلی برای زیباسازی نمای داخلی و بیرونی ساختمانهای مسکونی، تجاری، اداری، فروشگاهها، رستورانها و یا سایر اماکن، نوع تجهیزات روشنایی و محصولاتی است که بایستی از آن استفاده کنید. به مراتب میزان بودجه برای تهیه این محصولات بسیار حائز اهمیت است. گفتنی است که تجهیزات نورپردازی بایستی متناسب با نیاز مصرفی و طراحی از پیش آماده شدهای که برای فضای خود در اختیار دارید، باشد. بنابراین اینکه استفاده در صدد از چه نوع محصولات روشنایی و با چه میزان بودجهای هستید، بستگی به متقاضی و طراح دارد. از دیگر پارامترهای مهمی که بایستی برای نورپردازی محیط به آن توجه کنید، نوع کاربرد فضایی است که در اختیار دارید. طبیعتا نمیتوانید برای نورپردازی یک ساختمان مسکونی از طیف نوری تند و درخشان استفاده کنید. معمولا از این نوع طیف نوری در نماهای معماری رستورانها، فروشگاهها، سالنهای ورزشی و مانند اینها استفاده میشود. در نتیجه پیش از آنکه به فکر تهیه محصولات روشنایی باشید و یا محیط را نورپردازی کنید، بایستی به کارکرد آن توجه داشته باشید. از سوی دیگر میزان روشنایی، رنگ طیف نوری متناسب با سایر عناصر زیبایی شناسی در محیط نیز قابل توجه است. با توجه به موارد گفته شده پیشنهاد میشود که قبل از هرگونه نورپردازی محیط، در رابطه با تنالیتههای رنگی، محصولات روشنایی و ویژگیهای نورپردازی مطالعه کرده و یا با کارشناسان و طراحان مجرب مشورت کنید
اهمیت نور در معماری
همانطور که گفته شد، تلفیق نور و معماری پدیده ای مدرن است که نمیتوان آن را در دنیای امروز نادیده گرفت. تاثیر نور بر افراد از جمله موارد حائز اهمیتی است که توجه طراحان و دکوراتورها را به خود جلب کرده است. بدین ترتیب در هر فضایی که وارد میشوید، بدون شک با سایه روشنهای متنوعی روبرو هستید که فضا را مزین کردهاند. ترکیب نور و رنگ تاثیرات شگرفی بر حالات و رفتار افراد دارد. امروزه در فروشگاه های تجاری، نمایشگاه های اتومبیل، تجهیزات کامپیوتری، پوشاک، اشیاء دکوری و غیره با پدیده نور بیش از پیش روبرو هستیم، چرا که طیف نوری متنوع سبب برانگیختن ذوق مخاطب شده و محصولات با درخشش بیشتری به نمایش گذاشته میشود. بکار بردن مدرنترین تجهیزات روشنایی در معماری را نیز نمیتوان نادیده گرفت. معمولا تجهیزات روشنایی با توجه به نوع فضای معماری، انتخاب و طراحی میشود. اهمیت نور در اماکن مسکونی، اداری، فرهنگی و هنری نیز از سوی طراحان به وفور بیان شده است و نورپردازی هر یک ویژگی های منحصر به خود را در بر میگیرد. برای نمونه میزان روشنایی در اماکن اداری بایستی به گونه ای باشد که نه تنها موجب خستگی کارکنان نشود، بلکه حس آرامش بخش و بدون هر گونه اضطرابی را در فضا به وجود آورد. بنابراین اینکه از چه نوع طیف نوری و یا محصولات روشنایی در اماکن اداری استفاده شود، بسیار حائز اهمیت است
فواید بهرهمندی از تجهیزات روشنایی عبارتند از؛
در این قسمت به برخی از فواید استفاده از محصولات روشنایی در فضاهای مختلف اشاره میکنیم:
- به کار بردن تجهیزات روشنایی در اماکن مختلف، این امکان را ایجاد میکند که فضا از حالت یکنواختی و سردی بیرون آید و فضا به محیطی مطلوب تبدیل شود. این حس خوشایند را میتوانید به محض ورود به یک فضای نورپردازی شده تجربه کنید
- استفاده از محصولات روشنایی برای نورپردازی محیط، تاثیرات بهینهای را در روحیه افراد باقی میگذارد. معمولا پس از ورود به یک مکانی که در آن از طیف نوری متنوع استفاده شده است، نه تنها رفتار افراد را در جهت مثبت تغییر می دهد بلکه ترک آن محیط نیز به سختی امکانپذیر است
- بهرهمندی از اینگونه محصولات، فضای گرم و دلنشینی را برای افراد ایجاد میکند. بدین ترتیب معمولا در اماکنی مانند هتلها، رستورانها و کافهها شاهد یک نوع نورپردازی خاص و ویژهای هستید که افراد را به خود جذب میکند
- نورپردازی سبب بالا بردن سطح کیفیت و تاثیر گذاری محیط پیرامون در اطرافیان میشود. این سطح کیفیت را میتوان علاوه بر نمای داخلی بر نمای خارجی ساختمان نیز شاهد بود
نورپردازی هدفمند بدین معناست که مکانی که قرار است در آن نورپردازی انجام شود از نظر نوع کارکرد مورد ارزیابی قرار بگیرد و علاوه بر آن طرحی از پیش تعیین شده برای نورپردازی، محل قرارگیری تجهیزات روشنایی، منابع نوری، انواع لامپهای مورد استفاده و مواردی از این قبیل در نظر گرفته شده باشد. با توجه به طراحی از پیش تعیین شده، می توان میزان هزینه را با توجه به بودجه احتمالی برای تهیه محصولات روشنایی و لوازم جانبی آن تخمین زد. بنابراین نورپردازی مستلزم برنامهریزی، صرف زمان و هزینهای است که بایستی متناسب با محیط انجام شود تا بتوان با صرف نظر از هزینههای اضافی از یک نورپردازی مناسب و دلخواه بهرهمند شد. بدین ترتیب با توجه به پارامترهایی نظیر میزان روشنایی، طیف نوری خاص، استفاده از تجهیزات مناسب، خلاقیت در نورپردازی و مواردی از این نظر محیطی تاثیرگذار و مطلوب ایجاد کرد
منظور از نورپردازی هدفمند چیست؟
نورپردازی هدفمند بدین معناست که مکانی که قرار است در آن نورپردازی انجام شود از نظر نوع کارکرد مورد ارزیابی قرار بگیرد و علاوه بر آن طرحی از پیش تعیین شده برای نورپردازی، محل قرارگیری تجهیزات روشنایی، منابع نوری، انواع لامپهای مورد استفاده و مواردی از این قبیل در نظر گرفته شده باشد. با توجه به طراحی از پیش تعیین شده، می توان میزان هزینه را با توجه به بودجه احتمالی برای تهیه محصولات روشنایی و لوازم جانبی آن تخمین زد. بنابراین نورپردازی مستلزم برنامهریزی، صرف زمان و هزینهای است که بایستی متناسب با محیط انجام شود تا بتوان با صرف نظر از هزینههای اضافی از یک نورپردازی مناسب و دلخواه بهرهمند شد. بدین ترتیب با توجه به پارامترهایی نظیر میزان روشنایی، طیف نوری خاص، استفاده از تجهیزات مناسب، خلاقیت در نورپردازی و مواردی از این نظر محیطی تاثیرگذار و مطلوب ایجاد کرد